KIRŞEHİR MAHALLÎ KELİMELER SÖZLÜĞÜ

  Aba  :  Abla
  Acep  :  Acaba
  Acer  :  Yeni
  
Aha  :  İşte Burada.
  Ahizer Etmek  :  Bıktırmak, Usandırmak.
  
Alaf  :  Alev.
  Ağlen  :  Eğlen, Orada bekle
  Ağmanlamak   :  Dengeyi yitirmek,

  Ağnamak   :  Eşek ya da atın yatıp ters dönmesi.
  Alamaç  :  Hızlı yanan alev.
  Alengirli  :  Emanet, Kırılmaya müsait.

  
Alenmek  :  Dalga  geçmek.
  Alaçıh  :  Bağ ve bahçelerde kullanılan Küçük kulübe, Barınak.
  Alayı  :  Hepsi

  Aletdirik  :  Elektrik
  Alık  :  Giysi, Elbise.

  Aligopter  :  Helikopter.
  Alenmek  :  Dalga geçmek, Durmak, Beklemek.
  Amel olmak  :  İshal olmak
  Arıstak  :  Tavan hasırı
  Asdap  :  Giysi, Elbise.

  
Aşırma  :  Yoğurt Kabı
  
Avurt  :  Yanak
  Avlak  :  Hayvanların yattığı çevrili açık yer

  
Avrat  :  Hanım.
  Ayakyolu  :  Tuvalet 
  
Aylak  :  Avare gezen.

  Azık  :  Tarlaya götürülen yiyecek, erzak

  Azıtmak  :  
İzini kaybettirmek.
 
  Bacı  :  Büyük Kız kardeş
  Baldır  :  Bacak, Kalça.
  Baldırcan  :  Patlıcan
  Bellemek  :  Öğrenmek, Toprağı Bel ile ekilmeye müsait hale getirmek.
  Barlanmak  :  Küflenmek.
  Bıldır  :  Geçen sene
  Bıtırak  :  Dikenli tohumları kumaşa yapışan bir ot .
  Bibi  :  Hala.
  
Bişirik  :  Saman karıştırılmış çamur, bir tür sıva.
  Boçca  :  Küçük Testi.
  Bostan  :  Kavun, Karpuz
  
Boyuna  :  Sürekli, devamlı.
  
Böğrek  :  Böbrek 
  Böğür  :  Vücudun kenar kısmı.
  Buymak  :  Üşümek.
 
  Cağ  :  Bezden yapılmış Torba
  Cabadan  :  Bedavadan
  Camadan  :  Kumaşdan yapılmış Kolsuz yelek.
  Cılk  :  Bozuk
  Cıncık  :  Cam parçası
  Cıngı  :  Küçük ateş parçası , Kıvılcım.
  Cıngıl  :  Yoğurt Kabı.
  Cırcır  :  Fermuar
  Cırmık :  Tırnak izi
  Cırtıh  :  Yaramaz, haşarı.
  Cıvık  :  Sulu

  Cumbul  :  Küçük üzüm salkımı.
  Culuk  :  Hindi
  Cücük  :  Civciv
 
  Çaa  :  Oda içindeki banyo teknesi
  
Çaput  :  Bez parçası
  Çalgı  :  Ahır süpürgesi
  Çalma  :  Kibrit
  Çalkamaç  :  Ayran
  Çalma  :  Kibrit
  Çelen  :  Saçak, duvarla yapılan
  Çeltek  :  Çoban yardımcısı, Yamak.
  Çenileme  :  Köpeğin ürmesi, Havlaması

  
Çerçi  :  Seyyar satıcı
  
Çığırmak  :  Çağırmak, Seslenmek.
  Çıhla :  Sade, Katıksız.
  Çilpi  :  İnce omca parçası
  Çimmek  :  Yıkanmak, Yüzmek
  Çitil  :  Çalı çırpı
  Çitlek  :  Ayçiçeğinin Çekirdeği.
  Çömçe  :  Kepçe
  Çörten  :  Dam Oluğu, 
Çörtleğen.
  
Çörtleğen  :  Binanın damından yağmur ve kar suyunun yere akmasını sağlayan oluk, 
Çörten.
 
  Dandik  :  Ters, aksi, tuhaf.
 
 Debelenmek  :  Yerde yuvarlanmak, Tepinmek.
  Değirmi  :  Yuvarlak

  
Demin  :  Az Önce
  Dene  :  Tahıl Tanesi, Buğday Tanesi.
  
Depik  :  Tekme
  Deşirmek  :  Dilenmek.
  Devramel  :  Ayçiçeği

  
Dikme  :  Fidan
 
 Dinelmek  :  Ayakta durmak

 
 Döşşek  :  Yatak
  Dölek Durmak  :  Düzenli rahat durmak
  Duluk  :  Surat, Yanak.
 
 
  Ebe  :  Nine,
  Elcek  :  Eldiven
  Emmi  :  Amca
  Elekçi  :  Çingene
  Ellaam  :  Herhalde, 
Sanırım, galiba, tahmin ederim
  
Enek  :  Çekirdek, Ceviz ve Aşık Oyunlarında elde bulunan sermaye.
  Erinmek  :  Üşenmek, 
İhmalkar davranmak.
  
Essah  :   Gerçek, Doğru
  Estirikli  :  Gel-Git Akıllı.
  
 
 Firengi  :  Büyük anahtar
  Fişeklemek  :  Kışkırtmak
  Fâkı  :  Kadı, İslâm hukuk alimi
  Fistan  :  Entari
  Firek  :  Domates
  Fenikmek  :  Bayılmak
  Fingirdemek  :  Yerli yersiz gülmek
  Fitne- fücur  :  Fesat
  Fırtıkmaki  :  Kol bacak incinmesi
  Fos  :  Kof, içi boş
  Fol : Tavuk civcivleşme yumurtası
  Fışkı  :  Hayvan pisliği gübresi
  Fer  :  Güç, takat
  Fukara  :  Fakir, garip
  Ferfene  :  Ziyafet çekme
  Ferik  :  Kuma
  Firik  :  Taze buğday başağı
 
  Gaçılmak  :  Yol Açılmasını İstemek
  Gada  :  Kardeş.
  Ganere  :  Çok yemek yiyen.
  Garamak  :  Kötülemek
.
  
Garık : Sebze ekilmesi için hazırlanan bahçenin küçük parçası.
  
Gardaşlık  :  Kardeşlik
  
Gerek  :  Lüzum, fayda, yarar.
  
Gerneşmek  :  Esnemek

  Gıcır Gıcır  :  Yeni.

  Giymik  :  Odun parçası
  Gocuk  :  Kaban, Parke
  
Goruk  :  Olgunlaşmamış, ekşi  üzüm.
  
Gostak  :  kibirli, kendine çok güvenen
  Göbelek  :  Şapkalı Mantar
  
Göğ   :  Gök rengi, Açık mavi.
  Göğde  :  Vücut, beden.
  Gömük  :  Pis Çamur.
  Gön  :  Deri
  
Görpe   :  Taze, yeni.
  Göynek  :  Fanila,  Kabut bezinden yapılmış uzun kollu iç çamaşırı.
  Gözer  :  Buğday elemek için ağaçtan yapılmış delikli alet

  Gözzek  :  Suyun topraktan çıktığı yer
  Gücük  :  Güz mevsimi, Sonbahar
  Gülük  :  Hindi.
  Günülemek  :  Kıskanmak
  Güvaa  :  Damat
  Güvermek  :  Yeşermek
 
   Hapesleyin  :  Aniden, tesadüfen.
   Haral  :  Büyük Çuval
   Haside  :  Pekmez ve undan yapılan tatlı
   Hatıl  :  Hayvanların yem yediği yer
   
Havuş  :   Yorgun, Darmadağın.
   Havut  :  Hayvanların yem yediği veya su içtiği tahtadan oluk.
   
Hayat  :  Avlu

  
 Havkırmak  :  Kükremek, üzerine atlamak
  
 Hayva  :  Ayva.
   Heci  :  Değil mi?
   Hedik  :  Bulgur yapmak için, kaynatılmış buğday.
   Helâ  :  Tuvalet
   Helke  :  Kova
   Helik  :  Küçük Taş, Çakıl.
   Herenni  :  Büyük tencere.
   Hevek  :  Birden çok  Üzüm Salkımını kurutmak için Bağlamak.
   
Hıncını almak  :  Öç  almak.
   Horata  :  Şaka
   Hömermek  :  Karşı gelmek,   Kabadayılık yapmak.
 
 
   Iramak  :  Uzaklaşmak, uzamak, ara açılmak.
   Iraz : Raziye
   Irgatlık : Ekin biçme zamanı
   Ipışşık  :  Aydınlık, çok aydınlık
   Iramadan : Ramazan
   Irgat : Tarım işçisi
   Istar  :  Halı ve Kilim tezgahı
   Iskarpin  :  Deri ayakkabı
   Ismarıç  :  Sipariş
   Işıklık  :  Pencere
   Işşık : Işık
 
   İrbik  :  İbrik, su kabı
   İcar  :  Kira, Kiraya verme

   İlaançe  :  Hamur işleri yapılan bakır leğen
   İlane  :  Lahana
   
İlenmek  :  Beddua etmek.
   İmbal  :  Ucu çivili hayvan sopası.
   İşlik  :  Mintan

   İşmar  :  El, göz veya baş ile yapılan işaret.
   İta ( 
İteği )  :  Üzerine un serilen bez
   
İviklemek  :  Köşesini bucağını aramak.
  
 
  Kanırtmak  :  Zorla sökmek
  
Karakış  :  Aralık ayı.
  Karalleme  :  Tahmini
  Katil  :  Topaç 
  Kavurga  :   Kavrulmuş mısır

  Kaytarmak  :  kaçıp kurtulmak, Gözükmeden gitmek
  Kerc  :  İnat
  Kelengi  :  Kertenkele
  Kelek  :  Olgunlaşmamış kavun
  
Kelik  :  Naylondan imal edilmiş Çocuk Ayakkabısı.
  
Kerme  :  Kasnakta biçimlendirilerek kurutulan, Hayvan gübresinden yapılmış tezek.
  
Kesmik  :  Tınaz savrulduğunda  buğdaydan sonra kalan iri saman.
  Keskenmek  :  Elini kaldırıp vuracak gibi olmak.
  
Keşik  :  Sıra, Nöbet.
  Kırı  :  
 Eşek yavrusu

  Kırmızı  :  Domates.
  
Kıvratmak  :  Çevirmek, döndürmek.
  Kingirdek  :  Lüzumsuz yere çok gülen.
  Kişkillemek  :  Kışkırtmak.
  
Koğu  :  Gıybet
  
Kolaçan  :  Gözetleme

  Köper  :  Bahçe sınırı
  Kösengi  :  Ateş karıştırılan demir.
  Köstü  :  Köstebek
  
Kunde  :  Hergün
  Kuskun  :  Semerin arka bağı
  Kuşane  :  Saplı  tencere.
  
Kuşak  :  Kemer
  Küskülüç  :  Lale ve Çiğdem kazmak için kullanılan bir ucu sivri değnek.
  Külek  :  Ekmek Kabı.
  Külüstür  :  Eski, Zar - Zor kullanılabilen.
  Kümbül  :  Patates, Şişman
 
 
  Mağbeyn  :  Evin girişi, antre
  
Marimse  :  Meğer ise
  Maçalı :  Hastalıklı
  Maplak  :  Ateş küreği
  Masimek  :  Önemsemek, Dikkate almak.

  Mayıs :  İneklerin pisliği

  Melefe  :  Yorgan yüzü

  Memişhane  :  Ayakyolu, abdesthane.

  Meres  :  Miras

  Merkep  :  Eşek

 
 Muşamak  :  Pencere
  
Müstağmel  :  Kullanılmış,
  
 
  Namazlağ  :  Seccade.
  Na'pıyon ?  :  Ne yapıyorsun ?

  
Ne Has ?  :  Neden, niçin?
  Nörüyon ? :  Nasılsın? , Ne yapıyorsun?
  Nuzul inmek  :  Felç olmak
 
  Oba : El, yabancı
  Ocunmak : Aciz kalmak
  Odlamak : Sobayı doldurmak
  Oklava : Hamur açan değnek
  Ohlaz : Şişkin gösterişe meraklı
  Oğlağ : Pekmezden yapılmış tatlı
  Omca : Üzüm asması, bağ kütüğü
  Okralı : Urlu, çıbanlı
  Okuntu : Davetiye, düğün ve nişana çağrı
 
 
   Örk  :  Kazık
  Öşbe  :  Çok bilmiş, Ukela.
  Ökbe  :  Ukala
  Önmek  :  Beklemek
  Öz  :  Küçük çay, dere
  Örme  :    Yünden örülmüş sicim
  Örtme  :  Kapatma
  Özemek  :  su katarak; sıvılaştırmak
 
  Palan  :  Semer , Eyer
  Pasahlı  :  Kirli

  Patada  :  Patates
  Patsat  :  Tek Tük
  Pece  :  Pencere
  Peşgir  :  Havlu
  
Pısırık  :  Çekingen, Beceriksiz.
 
 Pişirgeç  :  Sacda Yufka çeviren.
  Pontul  :  Pantolon
  
Punara  :  Baca
  Pürçüklü  :  Havuç
  Püsen  :  Kırağı
 
 
  Sağan  :  Bakır Tabak
  Sanırtmak  :  Boş boş beklemek
  Saplıklamak  :  İpliği iğneye geçirmek.

  Sası  :  Kokmuş.
  Sayrı  :  Hasta.
  Savak  :  Saf, aptal.
  
Savmak  :  Atlatmak, Göndermek

  Sedir  :  Divan
  
Seklem  :  Buğday dolu torba.
  Sındı  :  Halı Makası
  
Sıpa   :  Eşek yavrusu
  Sıracalı  :  Hastalıklı

  
Sıtara   : İtibar
  Sini  :  Üzerinde yemek yimek için kullanılan Büyük tepsi.
  Sitil  :  Sacdan yapılmış büyük su kabı.
  Soğukkuyu  :  İçi astarsız lastik ayakkabı.
  Sohu  :  Oyuk taştan yapılmış buğday döğme yeri.
  Sohum  :  Bir lokma ekmek
  Sohranmak  :  İçten Kızmak
  Sokum  :  Lokma
  Somun  :  Fırın ekmeği
 
 Söğürme  :  Pirzola
  
Susa  :  Asfalt yol
  
Sürgüç  :  
Bulaşık yıkama bezi
  
Sürtek  :  Boş gezen, işsiz.
  
 
  Şaar  :  Şehir
  
Şahman :  Sert buğday

  Şalak  :  Olmamış bostan
  Şamar  :  Tokat
  Şaplak  :  Tokat, Şamar
  Şırınga  :  Enjektör
  Şimşir  :  Parlak , Düzgün.
  Şişek  :  Genç erkek koyun
  Şoora  :  Şura, Şurası.
 
  Tavatır  :  Çok iyi, Güzel
  Tırsmak  :  Geri adım atmak, korkmak
  Tatavı  :  
Alelacele yapılan iş.
  Tahtabı  :  Takunya.

  
Terek  :  Mutfak rafı.
  Teliz  :  Naylon Çuval, Un torbası.

  Temek  :  Hayvan dışkısının birikmiş hali
  
Temelli  :  Devamlı
  Tevek  :  Kavun, karpuz ve salatalık yaprağı

  
Tokuç  :  Çamaşır yıkarken kullanılan kalın tahta.
  Tuturuk  :  Ateş yakmak için kullanılan kuru ot.
 
  Urba : Tarlada içine ekmek konulan heybe
  Uşak : Çocuk, arkadaş
  Uğrun : Gizli, saklı
  Ura : Uğur
  Uğra : Biraz kalın un
  Usanma : Bıkma
  Usukluk : Uslanmak
  Urgan : Büyük sicim ip
  Ukela  :  Gereksiz, çok konuşan.
 
    Üleşmek  :  Paylaşmak,
   Ütme  :  Kurumamış Buğday başağını ateşte pişirmek.
   Ütmek  :  Oyunda veya iddiada kazanmak
   
Üryan  :  Çıplak
  
 Üzlük  :  Topraktan yapılmış küçük kulpsuz çömlek
 
   Velesbirt  :  Bisiklet
   Vesait  :  Taşıt, Vasıta.
 
   Yadırgı  :  Yabancı
   Yağlık  :  Mendil
  
 Yalak  :  Küçük çukur
   Yalınayak  :  Çıplak ayak

  
 Yanıç  :  Yengeç
   
Yapma  :  Kuru Tezek

  
Yateli  :  Yağlı, kirli, pasaklı.
   Yeğni  :  Hafif
   Yel  :  Rüzgar
   Yelmek  :  Koşmak
   
Yemiş  :  İncir
   Yezaar  :  Galiba, herhalde.
   Yitik  :  Kayıp
  
 Yitmek  :  Kaybolmak
   Yuha  :  Derin olmayan.
   Yüklük  :  Yatak depolanan yer.
   Yumak  :  Yıkamak
   Yumuş  :  İstek, Buyruk
   Yüz Numara  :  Tuvalet
 
   Zaar  :  Galiba, Herhalde; Küçük boylu Yavuz Köpek.
   Zavar  :  Arpa kırması, Hayvan yemi .
   Zemheri  :  Kara Kış, Aralık ayı.

  
Zıbarmak  : Yatıp uyumak 
   Zırnık   :  Duvar altındaki suyun geçtiği delik.
   Zobu  : Kaba saba davranan.
   Zongurdamak : Üşümek, Titremek
 
 
ALTUNTOP.NET

WEB SİTELERİMİZ

HAKKIMIZDA

** 2000 yılında kurulmuş olan web sitemiz yayınına aralıksız devam etmektedir.

Özbağlı Abdülhakim ALTUNTOP

Web hosting by Somee.com